اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی در گفتگو با تجارت جهانی: مناطق آزاد تبدیل به مناطق رانتی شد/ عبدالملکی، مخالف سرمایه‌گذاری خارجی بود
تجارت جهانی/ مهلا احمدنژاد: مناطق آزاد در طول سه سال گذشته و بخصوص دو سال اخیر، روزگار خوبی نداشت و شاخص‌های اقتصادی و تجاری در مناطق، منفی بود. با پایان کار حجت عبدالملکی، دبیر ناکارآمد مناطق آزاد که بیشتر متمرکز بر شعارگرایی و اقدامات نمایش‌گاهی بود، امیدها برای آواربرداری از مناطق آزاد، افزایش یافته است.«تجارت جهانی» در گفتگویی اختصاصی با مهدی پازوکی، اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی به بررسی بحران‌های مناطق آزاد پرداخته است:
۱/چرا مناطق آزاد تبدیل به دروازه واردات شده است و صادرات به شدت کاهش یافته است؟
از اهداف اولیه مناطق آزاد ایجاد سکو برای توسعه صادرات بود که موفقیت‌آمیز نبود و این ناشی از مدیریت ناکارامد و عدم شناخت مدیران از اقتصاد جهانی است.
کسی که در راس مناطق آزاد در دولت آقای رییسی قرار گرفت با سرمایه‌گذاری، آزادی اقتصاد و اقتصاد رقابتی مخالف بود بنابراین درچنین شرایطی ما نباید توقع چیزی جز وضع موجود را داشته باشیم.
اگر میخواهیم مناطق آزاد کشور مانند مناطق آزاد کشورهای همسایه مثل امارت شود باید سلامت اقتصادی را به اقتصاد ایران برگردانیم.
با روش های سنتی و مدیرانی که ارتباطات اقتصادی را یاد نگرفتند نمیتوانیم موفق شویم، مانند اقتصاد داخلی کشور که موفق نیستیم.
به نظر شما با وجود تحریم ها مشکلات مناطق آزاد حل شدنی است؟
مشکل اصلی اقتصاد ایران این است که اقتصاد در خدمت سیاست است درحالی که در همه جای دنیا سیاست در خدمت اقتصاد است.
باید هم تحریم‌‌های ناجوانمردانه را از طریق سیاست تعامل با جامعه جهانی از بین ببریم و همچنین سعی کنیم تعاملی منطقی در چارچوب منافع ملی کشور داشته باشیم.
اگر به سمت تنش برویم مناطق آزاد و غیر آزاد آسیب می‌بینند.
نکته بعدی انتخاب بهترین نیروهای تکنوکرات برای اداره امور کشور است.
پیش از این مشاهده کردیم که کسی مسئول منطقه آزاد بود با آزادی اقتصاد و بازار آزاد، مخالف داشت؛ با وجود این تفکرات قطعا مناطق آزاد توسعه پیدا نخواهند کرد و بیشتر به سمت پوپولیسم می رود.
آن مسئول مناطق آزاد مصاحبه کرده بود که صد میلیارد دلار قرار است در مناطق آزاد سرمایه گذاری شود،
سوال من این است که این سرمایه گذاری کجا است؟
طی دوسال گذشته دویست میلیون دلار هم سرمایه گذاری نشده است.
اگرسرمایه گذاری شده است بفرمایند در کدام پروژه در کدام منطقه آزاد و توسط کدام کشور انجام شده است.
دبیر مناطق آزاد باید چه رویکردهایی را دنبال کند؟
دبیر منطقه آزاد باید تکنوکرات و کاربلد باشد، مناطق آزاد کشور و مناطق آزاد جهان را بشناسد و بداند که هدفش چیست.
با مدیریت سنتی مناطق آزاد هم مانند سایر مناطق کشور خواهند بود.
سال‌هاست قرار است منطقه آزاد قشم از طریق پل به بندرعباس وصل شود و این اتفاق هنوز رخ نداده است.
من از طریق روزنامه متوجه شدم که اکثرا در منطقه آزاد برای خود زمین خریدند و تبدیل به رانت شده است و تا جایی که اطلاع دارم کسی نیز محاکمه نشده است.
اگر این شرایط ادامه پیدا کند و منطقه آزاد تبدیل به منطقه رانتی شود اقتصاد ملی آسیب بسیار جدی میبیند.
یعنی نه تنها باعث ورود سرمایه نمی شود بلکه خروج سرمایه را از کشور تسریع می‌کند. نمونه آن سو استفاده کردن از زمین های دولتی و زمین های اموال عمومی در این مناطق است که من امیدوارم آقای پزشکیان از وضع موجود مناطق آزاد گزارش بگیرند که در چه شرایطی آن را تحویل میگیرند و طی سه سال گذشته چه بر سر مناطق آزاد آمده است.
