تجارت جهانی / ستاره جلالی: در طی سال های اخیر به دلیل شرایط تحریمی کشور و عدم کیفیت مناسب برای تجارت، میزان واردات کشور بسیار بالاتر از صادرات کشور بوده است و دولت ها در سال های مختلف سعی در کاهش سهم واردات و افزایش صادرات کشور داشتند.
به گزارشتجارت جهانی. مناطق آزاد در کشور به دلیل داشتن قوانینی متفاوت از سرزمین اصلی خود مانند معافیت های گمرکی، بدون پرداخت حقوق و عوارض گمرکی صادرات و واردات، قابلیت و فرصت خوبی برای تجارت در کشور را دارند، اما در طی سالها، اهداف توسعه تجارت مناطق آزاد همچنان محقق نشده است و قوانین مختلف برای سهولت در صادرات نتیجه مورد نظر را نداشته است.
منطقه آزاد قشم یکی از مناطق آزاد تجاری صنعتی در کشور است که تبادلات تجاری صادرات و واردات را انجام میدهد. در سال های گذشته به دلیل تحریم ها و عدم کالای با کیفیت برای صادرات، تراز تجاری صادرات در منطقه آزاد قشم در سال ۱۳۹۴ ،منفی و رقم ۸.۱۰ میلیون دلار بود. این به معنای بالا بودن سطح واردات از صادرات در منطقه آزاد قشم است. این میزان با تدابیر، بهبود شرایط کالا و تغییر کوتاه مدت در شرایط تحریمی به ۳.۲۷ میلیون دلار در سال ۱۳۹۶ رسید. در واقع میزان صادرات در منطقه آزاد قشم در سال ۱۳۹۶ به ۶۷ میلیون دلار و میزان واردات ۴۱ میلیون دلار بود.
چند روز گذشته گزارشی ازگمرک سازمان منطقه آزاد قشم منتشر شد و در این گزارش اینگونه ادعا شدکه، تراز تجاری این منطقه در ۹ ماهه سال ۱۴۰۱ ،به مثبت ۵۸ میلیون دلار رسیده است؛ ۱۵۶ میلیون دلار سهم صادرات و ۱۰۸ میلیون دلار سهم واردات در ۹ ماهه سال ۱۴۰۱.
این آمار در شرایط تحریمی کشور و البته تولیدگرا نبودن قشم، کمی دور از انتظار است. ضمن اینکه در سال های گذشته، سهم صادرات مناطق آزاد از صادرات کشور، یک درصد اعلام شده بود. نکته مهم اما در آمار اعلامی سازمان منطقه آزاد قشم، یک گاف ریاضی است.تراز تجاری به اختلاف میزان صادرات با واردات گفته می شود و اساسا زمانی این عدد مثبت خواهد شد که میزان صادرات از واردات، پیشی بگیرد. در این صورت با یک محاسبه ساده می‌بینیم رقم بدست آمده ۴۸ میلیون دلار خواهد بود نه ۵۸ میلیون دلار؛ یعنی ۱۰ میلیون دلار تفاوت در رقم واقعی و رقم اعلام شده توسط مسئولین. نکته اینجاست که اگر این ۱۰ میلیون دلار ناقابل را در دلار ۴۲ هزار تومانی، ضرب کنیم به عدد نجومی ۴۲۰ میلیارد تومان می رسیم!سوالی که پیش میآید این است که آیا آقایان در اعلام رقم صادرات و واردات، توجه لازم را داشته اند یا نه و اصلا این ارقام واقعیت دارد یا صرفا برای نشان دادن اینکه شرایط تجارت پیشرفت کرده است اعدادی را اعلام کرده و شاید تصور می کردند که احتمالا مخاطب هم توجهی نخواهد کرد! از طرفی در همین ماه های اخیر به دلیل وجود تداوم تحریم ها علیه ایران، شرایط سیاسی و عدم مرادوات تجاری کشور میزان واردات کشور کاهش پیدا کرده است، پس دور از ذهن نیست که تراز مثبت تجاری به دلیل ناتوانی در واردات است. با این حال باید بررسی شود که اگر میزان صادرات در منطقه آزاد قشم بالا رفته است، به صورت شفاف جزییات آن و ارقام واقعی و بر اساس اسناد و صورت های گمرکی اطاع رسانی شود تا افکار عمومی از حقیقی بودن این ارقام آگاه شود.
