با اتمام شمارش آرای انتخابات پارلمانیِ روز یکشنبه در فنلاند، حزب راست میانه «ائتلاف ملی» با کسب ۲۰.۸ درصد آرا در صدر قرار گرفت. پس از آن، حزب پوپولیست راستگرای «فنلاندیها»، با ۲۰.۱ درصد و حزب «سوسیال دموکراتها» به رهبری نخست وزیر فعلی با ۱۹.۹ درصد آرا در جایگاههای بعدی قرار گرفتند. از آنجایی که سه حزب برتر هر کدام حدود ۲۰ درصد آرا را به دست آوردهاند، هیچ حزبی در موقعیتی نیست که به تنهایی دولت تشکیل دهد. در واقع هر سه حزب در مقایسه با انتخابات سال ۲۰۱۹ کرسیهای بیشتری به دست آوردند. خانم مارین همچنان از جایگاه بالایی در نظرسنجیها برخوردار است و به دلیل هدایت فنلاند به سمت ورود قریب الوقوع به ناتو و هدایت خوب کشورش در جریان همهگیری کووید-۱۹ همچنان مورد تحسین است؛ اما این نتیجه به این معنی است که خانم مارین، که جوانترین رئیس یک دولت در جهان در زمان تصدی این سمت بود، دیگر نخست وزیر نخواهد ماند.
دولت ائتلافی آینده چه رنگی به خود خواهد گرفت؟
حزب پیروز «ائتلاف ملی» یا به ربان محلی «کوکوموس»، در نخستین گام برای تشکیل دولت ائتلافی، با یک انتخاب ارزشی مواجه است. محتملترین سناریو این است که این حزب با گروه دوم یعنی «حزب فنلاندیها» مذاکره کند و در نتیجه، دولت «آبی-سیاه» را تشکیل دهند. در این صورت میتوان گفت که از نظر سیاسی، گرایشات راست بیش از گذشته پر رنگ خواهد شد. حزب فنلاندیها از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۷ هم در دولت حضور داشتند؛ اما در آن زمان اعضای این حزب به شدت امروز، راستگرا و طرفدار عقاید ترامپی نبودند؛ چه بسا که همین الان هم برخی از چهرههای اصلی این حزب به جرایم نژادپرستی محکوم هستند. اگر این دو حزب نتوانند در موارد اختلافی – به ویژه در مورد امور مهاجران، مسائل اتحادیه اروپا و سیاستهای تغییرات آب و هوایی -به تفاهم دست پیدا کنند؛ بعد از این است که ائتلاف با احزاب دیگر همچون سوسیال دموکراتها مطرح میشود و احتمال تشکیل دولت آبی-قرمز وجود دارد. در هر صورت، ممکن است «حزب فنلاندیها» ترجیح دهد در اپوزیسیون باقی بماند، و از کنار به انتقادها خود علیه دولت حاکم ادامه دهد. بعید است که گفتگوها با هر یک از احزاب برای شکلگیری ائتلاف تا پایان ماه آوریل به سرانجام برسد. اما آنچه مسلم است این است که کل فرآیند تشکیل دولت تا قبل از تعطیلات نیمه تابستان در ماه ژوئن معلوم خواهد شد.
بزرگترین بازندگان: حزب میانه، لیگ سبز و اتحاد چپ
دولت فعلی خانم سانا مارین حاصل ائتلاف پنج حزب از جمله «حزب میانه»، «لیگ سبز» و «اتحاد چپ» بود. با این حال مشخص شد که «حزب میانه» با از دست دادن ۸ کرسی، بدترین کارنامه خود در ادوار مختلف را به دست آورده است. کشاورزان بیشترین پایگاه سنتی حامیان حزب میانه را تشکیل میدهند که رفته رفته و در یک فرایند تدریجی برخی از آن به «حزب فنلاندیها» پیوستند. حمایت از اتحاد چپ و لیگ سبز نیز کاهش یافت و طرفداران قبلی این احزاب – به ویژه سبزها – ترجیح دادند رای خود را در سبد «سوسیال دموکراتها» قرار دهند. سبزها هفت کرسی و اتحاد چپ پنج کرسی از دست دادند. یکی از عللی که میتوان برای این افت پایگاه رای برشمرد این است که حضور در دولت ائتلافی به رهبری سانا مارین از حزب سوسیال دموکرات، کمکی به مطرح شدن این سه حزب نکرد.
سیاستمداران زن محبوبتر از همیشه
جای تعجب نیست که کشوری که برای برابری تلاش میکند، نامزدهای زن در انتخابات روز یکشنبه عملکرد خوبی داشته باشند. در صدر نامزدهایی با بیشترین تعداد آرای کسب شده، نام سه زن خودنمایی میکند: «ریکا پوررا / Riikka Purra » رهبر حزب فنلاندیها با ۴۲۵۸۹ رای توانست بیشترین رای را به خود جذب کند که معادل شش برابر مجموع آرای او در سال ۲۰۱۹ میباشد. سانا مارین با ۳۵۶۲۳ رای در رتبه دوم قرار گرفت – حدود ۱۵ هزار رای بیشتر از سال ۲۰۱۹. الینا والتونن از حزب کوکوموس نیز با ۳۲۴۰۶ رای، جایگاه سوم را به خود اختصاص داد. در واقع، ۵۰ درصد از ۱۰ نامزد برتر با بیشترین آرا، زن هستند.
یک سوم پارلمان را افرادی تشکیل میدهند که اولین بار انتخاب میشوند در این انتخابات ۶۱ نماینده جدید وارد پارلمان خواهند شد که از این تعداد برخی تازهوارد و برخی قبلا سابقه نمایندگی در ادوار گذشته را داشتهاند. این بدان معنی است که بیش از ۳۰ درصد از مجلس آینده را افرادی تشکیل میدهند که برای بار اول نماینده بودن را تجربه خواهند کرد. از بین افراد تازهوارد، هفت نماینده – از جمله دو نماینده از حزب فنلاندیها که به دلیل استفاده از رسانههای اجتماعی برای تبلیغات، به آنها لقب «ستارههای تیکتاک» دادهاند – کمتر از چهل سال سن دارند. ۱۳ نماینده دیگر از کسانی که قبلا تجربه نمایندگی داشتهاند و مجدد انتخاب شدند نیز کمتر از چهل سال دارند، بنابراین مجلس نسبتاً جوانی در حال تشکیل است.
با این حال، بیست نماینده ۶۰ ساله یا بیشتر هم وجود دارد، و مسنترین نمایندگان که در دهه هشتم زندگی خود هستند هر سه از حزب سوسیال دموکراتها هستند. در نتیجه ورود افراد تازهنفس و جوانتر به پارلمان، افرادی نیز از جمله دو تن از وزرای کابینه دولت خانم سانا مارین مجبور به قبول شکست و ترک خدمت میشوند.
وضعیت نمایندگان با پیشینه مهاجرتی یا گروههای اقلیت چگونه است؟
برخی از طرفداران احزاب سیاسی عمدتا چپ، مجددا به نامزدهای دارای پیشینه مهاجرتی یا اقلیتی رای دادند، اما این اعداد آنچنان در نتیجه رایگیری تاثیرگزار نبود. خانم «بلا فورسگرن / Bella Forsgren» زاده اتیوپی، با ۳۱ سال سن توانست جایگاه قبلی خود به عنوان نماینده سبزها را حفظ کند. در هلسینکی هم، خانم «فاطم دیارا / Fatim Diarra» توانست برخلاف ناکامی هم حزبیهایش در لیگ سبز، برای اولین بار خود به عنوان نماینده انتخاب شود. خانم «نسیمه رزمیار» یک مهاجر اهل افغانستان نیز مجددا به مجلس راه یافت. خانم رزمیار قبلا هم یک بار از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۷ نماینده مجلس بود، اما پس از شرکت در انتخابات شورای شهر هلسینکی، نمایندگی را رها کرد و یکی از معاونان شهردار پایتخت شد. او اکنون دوباره برای حزب سوسیال دموکراتها به پارلمان بازخواهد گشت.
وضعیت نمایندگان با پیشینه مهاجرتی یا گروههای اقلیت چگونه است؟
برخی از طرفداران احزاب سیاسی عمدتا چپ، مجددا به نامزدهای دارای پیشینه مهاجرتی یا اقلیتی رای دادند، اما این اعداد آنچنان در نتیجه رایگیری تاثیرگزار نبود. خانم «بلا فورسگرن / Bella Forsgren» زاده اتیوپی، با ۳۱ سال سن توانست جایگاه قبلی خود به عنوان نماینده سبزها را حفظ کند. در هلسینکی هم، خانم «فاطم دیارا / Fatim Diarra» توانست برخلاف ناکامی هم حزبیهایش در لیگ سبز، برای اولین بار خود به عنوان نماینده انتخاب شود. خانم «نسیمه رزمیار» یک مهاجر اهل افغانستان نیز مجددا به مجلس راه یافت. خانم رزمیار قبلا هم یک بار از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۷ نماینده مجلس بود، اما پس از شرکت در انتخابات شورای شهر هلسینکی، نمایندگی را رها کرد و یکی از معاونان شهردار پایتخت شد. او اکنون دوباره برای حزب سوسیال دموکراتها به پارلمان بازخواهد گشت.
نمایندگان مرد از سومالی، عراق و ترکیه نتوانستند کرسی قبلی خود را حفظ کنند
سلطان سعید احمد نماینده ائتلاف چپ و اولین نماینده سومالیاییتبار فنلاند، بعلاوه حسین الطائی دیگر نماینده سوسیال دموکراتها که از عراق به فنلاند نقل مکان کرده است، هیچکدام نتوانستند کرسی خود را حفظ کند. چنانچه نامزدهای دیگری مانند «اوزان یانار» متولد ترکیه از حزب سبزها، که قبلا از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹ نماینده مجلس بود، در تلاش مجدد برای انتخاب شدن ناکام ماند.