حدود یک سال و نیم از فعالیت دو دبیر و یک سرپرست در مناطق آزاد میگذرد اما هیچ دستاورد مهمی در این مدت، مشاهده نشده است. یکسال از مدت صرف شوآفهای رسانه و جوخه سایبری شد و وعدههای پوچ جذب تماشاگران جام جهانی در کیش و قشم، عکس گرفتن با تیم فوتبال صنعت آبادان، پروژه شکست خورده رسیدگی به حاشیه نشینان چابهار، پروژه شکست خورده سمباد، پروژه شکست خورده راهاندازی مناطق آزاد مشترک با همسایگان، عدم راه اندازی مناطق آزاد جدید، پروژه شکست خورده تشکیل خبرنگاران محلی، پروژه شکست خورده فروش ساختمان مجلل اروند و دهها پروژه شکست خورده دیگر که در مجال این مقاله، نمیگنجد.
ابراهیمی، سرپرست دبیرخانه هم هم از دبیر پیشین ضربه خورد هم از کسانی که به او وعده دبیری مناطق آزاد را داده بودند، خیلی زود با ساختمان شماره 51 اسفندیار خداحافظی کرد و به با دلخوری به سازمان زندانها رفت و در آنجا، پست معاونت را در اختیار گرفت.
پس از آن، حجت عبدالملکی که از وزارت کار، رفاه و تعاون ، استعفا داده بود و یکی از منتقدین و مخالفان درجه یک مناطق آزاد بود، ناگهان سر از خیابان جردن و بلوار معروف آن در آورد! انتصابی که تا هفتهها، کارشناسان و فعالان اقتصادی را انگشت به دهان کرده بود! عبدالملکی هم در این چند ماه، پروژه خاصی را تعریف یا شروع نکرده است! شاید این خاصیت مناطق آزاد و دبیرخانه است، پیشتر، مرتضی بانک با پروژه شکست خورده 310 پروژه و مومنی هم با پروژههایی شکست خورده دیگری، دبیرخانه را ترک کردند! مومنی حتی در اواخر کارش، پروژه تبدیل مشاور رییس جمهور و دبیر شورای عالی مناطق آزاد به یکی از معاونتهای رییس جمهور را دنبال میکرد!
مناطق آزاد در برزخ!
آنچه مبرهن و مشخص است، مناطق آزاد هفت گانه قدیمی و هفتگانه جدید در بلاتکلیف ترین حالت ممکن خود به سر می برند در این یکسال و نیم اخیر، هیچ پروژه نویی تعریف نشده و حتی پروژههای پیشین نیز بعضا متوقف شدهاند. انتظار نامطلوبی است که از نامتخصصان و مخالفان مناطق آزاد توقع داشته باشیم که این مناطق را به روزهای اوج خود بازگردانند! همین الان در یکسال و نیم اخیر، مناطق آزاد با تنزل جایگاه از مجموعه ریاست جمهوری منفک و تا حد یک معاونت وزارت امور اقتصادی و دارایی، پایین آمده است. عنوان مشاور رییس جمهور از دبیر شورای عالی مناطق آزاد، سلب شده و حکم مدیران عامل و اعضای هیات مدیره را بر خلاف دوران دکتر روحانی، اکنون وزیر اقتصاد میزند!
آینده مبهم مناطق آزاد مشترک
شاید یکی از مهمترین پروژههای تعریف شده برای مناطق آزاد، ایجاد مناطق آزاد مشترک است. پروژهای که هنوز که هنوز است حتی به یک بیانیه مشترک و نقشه راه معین نرسیده و همچنان نامعلوم است. این پروژه با هفده همسایه مشترک میتواند تاثیر مطلوبی داشته باشد هرچند که تحریمها، چوب لای چرخ چنین پروژهای خواهد گذاشت.
توافقنامه مشترک چابهار روی هوا
منطقه آزاد چابهار با دو بندر مهم خود یعنی کلانتری و بهشتی، قطعا مهمترین منطقه آزاد ایران است. چهارمین شهر لجستیک ایران که این روزها رها شده و نه تنها پروژه جدید ندارد بلکه پروژههای زمان عبدالرحیم کُردی که شش سال سکاندار این منطقه بود نیز متوقف شدهاند. توافقنامه چابهار که با حضور ایران، هند و افغانستان شکل گرفته بود و حتی کشورهای آسیای مرکزی هم خواهان پیوستن به آن بودند، تقریبا شکست خورده و در یک سال و نیم اخیر، هیچ تلاشی برای احیای آن نشده است. در حالی که باید برای منطقه آزاد چابهار، مدیری اقتصاددان، تجارتبلد، صنعتگرا و آشنا به قواعد بینالملل انتخاب شود، مدیری به جا مانده از دوران دبیر معزول که پیش از این در یک شرکت آبرسانی، فعالیت میکرد، در چابهار حضور دارد.
ارس صنعتی در معرض رکود تولید
ارس که تا همین یکی دو سال پیش، عنوان صنعتیترین منطقه آزاد ایران را یدک میکشید اینک با موج گستردهای از اعتراضات و ناخرسندی فعالان صنعتی در این منطقه مواجه است. بازهم مدیری به جا مانده از دوران دبیر معزول، باعث شده که ارس با روزهای اوج خود، فاصله بگیرد.
کیش، همچنان جزیره پرحاشیه
منطقه آزاد کیش که لقب میزبانی از پنج واحد تولیدی را در اختیار دارد و بیشتر در حوزه گردشگری فعال است در یک سال و نیم گذشته، دو سرپرست و یک مدیرعامل هشت ماهه به خود دیده است.
اروند ؛ منطقه عجیب
منطقه آزاد اروند هم در طول یک سال و نیم گذشته، یک سرپرست و دو مدیرعامل به خود دیده است! این منطقه پیوسته محل برخورد ذینفعان پشت پرده است که سعی دارند در ارکان این سازمان اقتصادی صنعتی تجاری، تاثیرگذار باشند.
انزلی، منطقه معاونتهای پرحاشیه
منطقه آزاد انزلی هم که دورخیز خوبی برای تبدیل به یک هاب ترانزیتی را برداشته بود در یک سال و نیم اخیر، دو مدیرعامل و یک سرپرست را تجربه کرده است.
قشم ، آرامش پس از طوفان
منطقه آزاد قشم چند هفتهای است که روی آرامش به خود دیده است و یکی از اساتید دانشگاه امام صادق ، کرسی مدیریت این جزیره را در اختیار گرفته است. با این حال، قشم بایستی به سرعت، عقب افتادن خود در یک سال و نیم اخیر را جبران کند.