تجارت جهانی/ بشری حسین‌زاده: قانون مناطق آزاد ترکیه در سال 1985 به تصویب رسید و تا به امروز لازم الاجرا بوده است. این قانون به منظور تنظیم تجارت کالا از طریق مناطق آزاد تدوین شده و تاکید چندانی بر بخش های خدماتی یا هر نوع تخصص و خوشه بندی در آن دیده نمی‌شود.
این مناطق با بهره‌گیری از مزایایی مانند معافیت‌های مالیاتی، بخشودگی سود و عوارض گمرکی، نبود تشریفات دست‌وپاگیر ارزی و اداری، تسریع در فرآیندهای صادرات و واردات با جذب سرمایه‌گذاری خارجی و انتقال فناوری به توسعه کشور کمک می‌کنند. مثلا در مورد ایران نُه منطقه آزاد شامل کیش، بانه و مریوان، قصرشیرین، قشم، چابهار، انزلی، ارس، اروند و ماکو را داریم که فعال هستند.
در ترکیه 18منطقه آزاد از سال 1985 میلادی به بهره برداری رسید. اهداف اساسی تأسیس مناطق آزاد ترکیه عبارتست از: ترویج سرمایه گذاری و تولید صادرات محور، توسعه و تسریع جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی، دسترسی به فناوری و هدایت بنگاه‌ها به سمت صادرات و نهایتاً توسعه تجارت بین المللی.
فرصت بهره‌مندی از مزایای مالیاتی
درآمد تولیدکنندگان حاصل از فروش کالاهایی که در مناطق آزاد تولید می‌شوند تا پایان سال مالیاتی از مالیات بر درآمد و شرکت معاف هستند.
دستمزد کارگران شاغل در واحد تولیدی که حداقل 85 درصد ارزش فوب کالاهایی را که در مناطق تولید می‌کنند صادر می‌کنند، از پرداخت مالیات بر درآمد معاف است.
همچنین استفاده کنندگان منطقه آزاد که قبل از تاریخ 2004/2/6 «پروانه بهره برداری» غیر از شاخه «تولید» دریافت کرده اند، معافیت مالیات بر درآمد یا شرکت در طول مدت اعتبار پروانه بهره برداری ادامه دارد.
تسهیلات تجارت خارجی
از آنجایی که کالاهای فروخته شده از خاک ترکیه به مناطق آزاد مشمول رژیم صادراتی هستند، کاربران مناطق آزاد می‌توانند بدون پرداخت مالیات بر ارزش افزوده کالا و خدمات را از ترکیه خریداری کنند. از سوی دیگر، تجارت بین مناطق آزاد و کشورهای ثالث مشمول رژیم تجارت خارجی نیست. علاوه بر این، در صورت درخواست، کالاهای با مبدا ترکیه به ارزش کمتر از 5000 دلار آمریکا یا معادل آن به لیر ترکیه می‌توانند از رویه‌های صادراتی معاف شوند.
تسهیلات تجاری بدون رویه گمرکی
چون وضعیت کالاهای ترک یا اتحادیه اروپا که به مناطق وارد شده اند تغییر نمی‌کند، این کالاها هنگام ورود به قلمروهای گمرکی ترکیه یا اتحادیه اروپا از حقوق گمرکی معاف می‌شوند. کالاهای مبدأ کشور ثالث هنگام ورود به مناطق آزاد یا هنگام صادرات به کشور دیگری غیر از ترکیه یا اتحادیه اروپا از حقوق گمرکی معاف هستند.
موقعیت استراتژیک
مناطق آزاد ترکیه نزدیک به بازارهای اتحادیه اروپا و خاورمیانه، در مجاورت بنادر اصلی ترکیه در دریای مدیترانه، اژه و دریای سیاه هستند و دسترسی آسانی به فرودگاه‌ها و بزرگراه‌های بین المللی دارند.
استاندادهای زیرساختی
زیرساخت های مناطق آزاد ترکیه قابل رقابت با استانداردهای بین المللی است.
